ABŞ prezidenti Co Baydenin 24 aprel 1915-ci il hadisələrindən bəhs edərkən yenidən “erməni soyqırımı” ifadəsini işlətməsi birmənalı qarşılanmayıb. Belə ki, bu dəfə də Türkiyədə hökumət və müxalifət rəsmiləri Baydenin bu sözünə ciddi reaksiya verib. Ümumiyyətlə isə əvvəlki ABŞ prezidentlərindən fərqli olaraq, Co Baydenin bu cür reaksiya sərgiləməsi müəyyən suallar doğurur. Bayden özünü erməni cəmiyyəti qarşısında niyə bu qədər “borclu” görür?
Mövzu ilə bağlı KONKRET.az-a açıqlama verən Azərbaycan Yüksəliş (AY) Partiyasının başqanı Anar Əsədli bildirib ki, Baydenin bu il də ənənəvi olaraq 1915-ci il hadisələrinə “erməni soyqırımı” və “qətl edilən erməniləri anırıq” kimi ifadələr işlətməsi bir tərəfdən Türkiyəyə və bütün türk dünyasına qarşı siyasi təhdiddir, digər tərəfdən isə erməni lobbisi tərəfindən aldığı səslərə görə “mən sizin üçün nəsə edirəm” üzrxahlığıdır: “Baydendən əvvəl ABŞ prezidentləri 24 aprel 1915-ci il hadisələri üçün “erməni soyqırımı” əvəzinə, “fəlakət” və ya “tarixin qaranlıq dövrü” ifadələrini işlədiblər. “Erməni soyqırımı”nı rəsmən tanıyan ölkələrin sayı 31 olsa da, bununla bağlı məhkəmə iddiası qaldırmağın mümkün olmamasının ən başlıca səbəblərindən biri ABŞ hökumətinin bu istiqamətdə qərar verməməsi idi. Bu arada onu da qeyd edim ki, Baydenin bu çıxışı məhkəmələrdəki iddiaların qısa müddətdə bitəcəyi anlamına gəlmir. Onlara görə, mülki işlər illərlə çəkə bilər və bəlkə də bu prosesin başladacağı qaydalar var. Amma onsuz da Türkiyənin məhkəmə proseslərinə çox zaman itirəcəyi aydındır. Bütün hallarda isə Amerikanın 1915-ci il hadisələrini “soyqırımı” kimi xarakterizə etməsi son dərəcə səhv, haqsız və qanunsuzdur. İtirən yalnız ABŞ tərəfi olacaq”.
Anar Əsədlinin sözlərinə görə, Türkiyəni nüfuzdan salmaq cəhdləri ABŞ üçün həm siyasi, həm iqtisadi, həm də hərbi sahədə geriləmə ilə nəticələnəcək: “NATO üçün Türkiyə kimi döyüşkən orduya malik üzvü itirmək yaxın perspektivdə yaxşı heç nə vəd etmir. Qısası, Amerika prezidentinin bu açıqlaması çox da qorxulu deyil. Ümumiyyətlə isə “erməni soyqırımı”ndan danışanlara sual etmək lazımdır: erməni soyqırımını nə vaxt gördünüz? Bununla əlaqədar hansı video və foto faktlar, yaxud kutləvi məzarlıqlara rast gəldiniz? Hansı tarixi sənədlər var? Faşist Almaniyasının yəhudilərə qarşı soyqırım törətdiyi ancaq uzun müddət davam edən Haaqa Məhkəməsinin qərarından sonra təsdiqlənib. İnsanlığa sığmayan əsir düşərgələrinin, kütləvi insan qırğınlarının baş verdiyini isbatlayan kifayət qədər faktın olmasına rəğmən Almaniyanın cinayətini sübut etmək üçün Haaqa Məhkəməsinin bütün hüquqşünasları çalışırdı. Ortada videogörüntülər, kütləvi məzarlıqlar, canlı şahidlər vardı, amma xristian dünyası soyqırımdan indiki qədər əminliklə danışmırdı. Lakin üstündən 100 il keçən və hələ heç bir məhkəmədə hüquqi qiymətini almayan hadisəyə “soyqırım” yarlığı yapışdırmaq siyasi ikiüzlülükdən başqa heç nə deyil”.
AY Partiya başqanı əlavə edib ki, Xocalı soyqırımı XX əsrin lap sonlarında baş verib. Faktlar yenidir, videolar və fotolar ortadadır: “Qırğını 366-cı rus alayı törədib. Ancaq rusları soyqırımda ittiham etmək, tarixi gerçəkləri ortaya səpələyib, rusların həqiqətən xalqlar qatili olduğunu söyləmək Amerikanın işinə yaramır. Ən azından bu gün bunu etmir. Amerikanın və Avropanın nə istədiyi aydındır. Bütün dostlar və düşmənlər dəyişir, ancaq türk həmişə, yumşaq desək, əbədi rəqibdir”.
Müşviq Tofiqoğlu,
KONKRET.az
